Hoe het Imeldaziekenhuis duurzaamheid en zorg verbindt

“Het project sluit perfect aan bij onze visie van zorg dragen voor mens én omgeving,” vertelt Els Heyde, hoofdverpleegkundige van het diabetesteam. “We liggen op een prachtige groene campus, en wilden al langer iets doen met het afval dat onze zorg onvermijdelijk produceert. Toen we benaderd werden om als pilootziekenhuis dit recyclageproject op te starten, hebben we geen moment getwijfeld.”

Imelda is het eerste diabetescentrum in Vlaanderen en België dat met dit circulaire initiatief van start ging. Het project kadert in het programma ‘Ons restafval heeft overgewicht’ van Vlaanderen Circulair. Samen met Abbott, NEKTARI, de Diabetes Liga en Vlaanderen Circulair wordt gezocht naar schaalbare oplossingen om de afvalberg van medische hulpmiddelen te verkleinen.

Een duurzaam idee dat snel wortel schoot

Het Imeldaziekenhuis was meteen overtuigd. Het project paste niet alleen in één van de zes strategische doelstellingen van het ziekenhuis – een groene campus en duurzaam beleid – maar kreeg ook spontaan draagvlak in het team. Preventie - en milieuadviseur Mie Stockman steunde het project van in het prille begin.

“We zijn een innovatief centrum en hebben snel kunnen schakelen,” zegt Els. “Het hele diabetesteam stond erachter, van endocrinologen en diabeteseducatoren tot secretariaatsmedewerkers. In maart zijn we gestart en nu loopt het project volop. We zien dat patiënten heel enthousiast meedoen.”

De praktische kant is eenvoudig: patiënten krijgen van Abbott een herbruikbare zak en een duidelijke flyer. Thuis verzamelen ze hun gebruikte sensoren en applicators, en brengen die bij hun volgende raadpleging mee terug. In de wachtzaal staat een inzamelton, goed zichtbaar en met sensibiliserende info op de digiborden.

Sociale meerwaarde als extra dimensie

Elke week haalt het maatwerkbedrijf NEKTARI uit Puurs-Sint-Amands de gevulde ton op en haalt er de herbruikbare materialen uit. Kunststoffen en metalen worden gerecupereerd voor nieuwe toepassingen.

NEKTARI stelt meer dan 450 mensen tewerk die moeilijk toegang hebben tot de reguliere arbeidsmarkt. “Dat geeft dit project een extra dimensie,” zegt Els. “Het gaat niet enkel om recyclage, maar ook om kansen creëren. Dat sociale aspect maakt het voor ons als team bijzonder waardevol.”

Een project met impact

Wat begon als een pilootproject is intussen een voorbeeld dat andere ziekenhuizen inspireert. “We krijgen veel vragen van collega-conventies,” vertelt Els. “Iedereen herkent het probleem van de berg verpakkingen. Het doet deugd te merken dat dit initiatief zoveel weerklank krijgt.”

De cijfers spreken voor zich: wekelijks wordt een ton van 80 liter ingezameld. Het diabetesteam van het Imeldaziekenhuis begeleidt bijna 900 mensen met type 1 en type 2 diabetes die glucosesensoren gebruiken. Dat is samen goed voor zo’n 21.600 sensoren per jaar, en daarnaast applicators en readers – een aanzienlijke afvalberg. En dat aantal groeit nog, naarmate meer patiënten sensoren gebruiken.

“We hopen dat we naast de sensoren binnenkort ook ander materiaal zoals tubs, trays, baxters, en operatiedoeken kunnen ophalen om zo meer reststromen hoogwaardig circulair te verwerken,” vertelt Bruno De Maeyer van NEKTARI. “Met grotere volumes kunnen we closed loop systemen opzetten waarbij we verwerkte materialen opnieuw als grondstof, of zelfs productonderdelen in zijn geheel, opnieuw tot bij de producent kunnen brengen voor hergebruik.”

De voordelen reiken verder dan afvalbeheer. “Het mooie is dat het niet alleen over bewustwording gaat, maar ook over actie,” zegt Els. “Patiënten beseffen dat hun afval waarde heeft, dat er iets nuttigs mee gebeurt. En medewerkers voelen trots dat ze meewerken aan een concreet duurzaam initiatief.”

Lessen en toekomst

Zoals bij elk pilootproject zijn er leerpunten. “We merken dat de ton wat toezicht vraagt,” zegt Els lachend. “Mensen gooien er soms dingen in die er niet in horen. Maar dat hoort bij de leercurve.”

Ze hoopt vooral dat de aanpak breder navolging krijgt: “Vandaag kunnen we enkel het materiaal van Abbott inzamelen. Idealiter zou het een sectorbreed initiatief worden, waarbij alle producenten van sensoren samenwerken. Het mag geen mini-containerpark worden, maar één gezamenlijke duurzame oplossing.”

“We krijgen regelmatig telefoons van collega’s,” zegt Els. “En we vertellen gewoon eerlijk hoe het loopt. Het is niet complex, vraagt weinig extra werk en levert zoveel voldoening op. Laat dit vooral een aanzet zijn voor anderen om te volgen.”

Een klein gebaar met grote betekenis

Voor het Imeldaziekenhuis is het project meer dan een milieumaatregel. Het is een symbool van wat duurzame zorg kan betekenen: samenwerken, vernieuwen en verantwoordelijkheid nemen.

“Het is niet ingewikkeld, niet duur, maar wel waardevol,” besluit Els. “We tonen dat zorg en duurzaamheid perfect hand in hand kunnen gaan – en dat zelfs kleine initiatieven een groot verschil maken.”