Thuiszorg Familiezorg: duurzaamheid begint bij de voordeur

Geen holle slogan, maar dagelijkse praktijk

“Als dienst voor gezinszorg hebben we een unieke rol in de samenleving,” vertelt Bram. “Onze verzorgenden en vrijwilligers zijn regelmatig en vaak meerdere uren bij cliënten thuis. Ze zien veel, horen veel en bouwen ondertussen een vertrouwensband op. Dat maakt dat hun stem weegt in een gezin. Vanuit die positie kunnen ze het verschil maken op vlak van duurzaamheid en ecologie. Een lekkende kraan? Een verwarming die altijd op volle toeren draait? Ze merken het vaak als eerste op, maar kunnen het ook bespreekbaar maken.”

Duurzaam werken zit bij Thuiszorg Familiezorg niet in dikke beleidsnota’s, maar in kleine dagelijkse keuzes. “Voor ons is duurzaamheid geen aparte pijler,” zegt Bram. “Het zit in onze missie: zorgen voor mensen, op een manier die rekening houdt met hun omgeving én met toekomstige generaties. Die zorg gaat ook breder dan het milieu alleen. Zo krijgen mantelzorgers bijvoorbeeld respijtzorg: medewerkers of vrijwilligers nemen tijdelijk de zorg over, zodat de mantelzorger kan herademen. Een sociaal duurzame keuze die de draagkracht vergroot en voorkomt dat iemand overbelast raakt.”

Duurzaam denken en doen

De kracht van verandering ligt bij de mensen op het terrein én bij de cliënt zelf. Daarom zet Thuiszorg Familiezorg sterk in op vorming. Nieuwe medewerkers leren vanaf dag één hoe ze duurzaam kunnen handelen. “Een vast thema is ecologisch en budgetvriendelijk poetsen,” zegt Bram. “We focussen op producten die mensen vaak al in huis hebben: bruine zeep, schoonmaakazijn, citroenrestjes. Goedkoper én beter voor het milieu. Als verzorgenden of huishoudhulpen die gewoontes meenemen naar de gezinnen, hopen we dat die zich vanzelf verspreiden, als een olievlek. Al is dat misschien niet de ideale beeldspraak in deze context”, lacht Bram.

Een ander belangrijk thema tijdens de vorming is textiel. Verzorgenden leren hoe ze kleding kunnen herstellen: een knoop aannaaien, een scheur dichtnaaien of een rits vervangen. Zo verkleinen ze de afvalberg én versterken ze het zelfredzaamheidsgevoel van cliënten. Ze krijgen ook tips over het onderhoud van hulpmiddelen zoals gehoorapparaten – kleine handelingen, grote impact.

“Soms is een ecologische keuze tegelijk een sociale of zelfs therapeutische keuze,” legt Bram uit. “In de keuken bijvoorbeeld: kettingkoken. Dan gebruik je restjes of wat er al in huis is om een nieuw gerecht te maken. Dat voorkomt voedselverlies, bespaart geld én brengt variatie op tafel. En het geeft mensen met een moestuin goesting om die weer te gebruiken. Of we moedigen cliënten aan om naar de markt te gaan. Goed voor de lokale economie én voor het sociaal contact. Een babbeltje onderweg doet wonderen.”

Ook afval, water en energie komen aan bod

Verzorgenden of huishoudhulpen tonen cliënten hoe je afval correct sorteert, geven tips voor slim energieverbruik en helpen waterverspilling te vermijden. “Wist je dat een halve emmer water of minder vaak volstaat om te poetsen?” zegt Bram. “Dat is niet alleen ecologischer, maar ook beter voor de rug. En soms maakt dat het mogelijk dat de cliënt zelf opnieuw een stukje van het huishouden opneemt. Zo wordt duurzaamheid tastbaar, zonder met het vingertje te wijzen.”

Vanaf het prille begin

Bij kraamzorg sensibiliseert Thuiszorg Familiezorg op twee fronten. “Enerzijds zetten we in op vorming van de verzorgenden, maar hetzelfde proberen we ook via ons expertisecentrum kraamzorg ‘De Wieg’. Zo geven we infosessies voor ouders (in spe), crèches en onthaalouders over ecologisch luiergebruik – denk aan herbruikbare luiers, zelfgemaakte billendoekjes of natuurlijke billenzalf – maar ook over het belang van een sobere babyuitzet. We stimuleren tweedehands- en ruilwinkels, zetten in op draagsystemen zodat ouders minder snel naar de auto grijpen en dus zelfredzamer worden. En we promoten borstvoeding.” De sessies zijn populair. “We merken dat duurzaamheid leeft bij jonge ouders en bij onze medewerkers.”

Het goede voorbeeld geven

“Infosessies en vormingen zijn belangrijk”, zegt Bram. “Maar ze krijgen pas echt kracht als we ook zelf het goede voorbeeld geven.” En dat doet Thuiszorg Familiezorg. Zo gebruiken ze in hun gebouwen waar mogelijk regenwater, poetsen ze met ecologische producten waarvoor geen warm water nodig is, en drinken medewerkers gefilterd kraantjeswater. Er werd een groepsaankoop voor elektrische fietsen georganiseerd en digitale facturatie is inmiddels de standaard. “We zijn zelfs in ons provinciehuis in het historische Brugge geslaagd om zonnepanelen te plaatsen”, glimlacht Bram.